Gebrek aan verbinding, terugkerende conflicten, verbroken relaties... Gezinsdynamieken die zich soms generatie op generatie herhalen. Wat maakt verandering zo moeilijk en hoe is te begrijpen dat we ondanks onze wens het anders te willen, toch in dezelfde relatiepatronen terecht kunnen komen met onze partner of kinderen? En wat maakt het voor sommige gezinnen zo moeilijk om te profiteren van hulp? Ons vermogen om open te staan en te leren en te veranderen in een relatie hangt nauw samen met onze hechtingsgeschiedenis en de ontwikkeling van ons mentaliserende vermogen. Goed kunnen mentaliseren is noodzakelijk om veilige, wederkerige relaties te kunnen opbouwen.
'Mentaliseren met gezinnen en partners' biedt een praktische inleiding in Mentalization Based Treatment for Families (MBT-F) en integreert kennis uit de neurobiologie, gehechtheidstheorie, het psychoanalytisch gedachtegoed en de systeemtheorie. Aan de hand van vele voorbeelden worden theoretische concepten uitgelegd en krijgt de lezer inzicht in de belangrijkste interventieprincipes. Het behandelmodel MBT-F geeft handvatten aan iedere behandelaar en begeleider die werkt met gezinnen en partners. Voor professionals die werken met complexe gezinnen waarbinnen de samenwerking niet vanzelfsprekend is, helpt dit boek begrijpen wat deze samenwerking en verandering in de weg kan staan en hoe dit te verbeteren.
Lidewij Gerits is psycholoog-psychotherapeut, systeemtherapeut en MBT-therapeut, supervisor en trainer. Zij heeft 25 jaar werkervaring binnen de ggz en jeugdhulp. Lidewij is momenteel werkzaam in haar eigen praktijk en is daarnaast verbonden aan het landelijke expertisecentrum MBT Nederland. Deel 1 Theoretisch kader
1 Mentaliseren 13
Mentaliseren en mentale toestanden 15
Dimensies van mentaliseren 16
Belichaamd mentaliseren 19
Mentaliseren en mentale processen 21
Signalen van effectief mentaliseren in relaties 21
2 De ontwikkeling van mentaliseren 25
De ontwikkeling van mentaliseren 26
Mentaliserend gezinsklimaat en gehechtheid 29
De rol van affectspiegeling 31
Spel en mentaliseren 34
Epistemisch vertrouwen en de lerende houding 35
Biologische factoren en de socioculturele context 37
3 Problemen met mentaliseren in relaties 39
Ineffectief mentaliseren in relaties 40
Pre-mentaliserende modi 44
De rol van stress bij mentaliseren 48
Gehechtheid en het switchpoint van mentaliseren 50
Inhibitiecirkel van mentaliseren 51
Mentaliseren en de samenhang met gezins- en emotionele problemen 53
Deel 2 Klinisch model
4 Structuur en kaders van een MBT-F-behandeling 59
Rationale en doel van de behandeling 59
Doelgroep 61
De context van de behandeling 63
Fasen in de behandeling 65
Een gezamenlijke visie creëren 67
Psycho-educatie 69
Het proces monitoren 71
Risico’s bewaken 74
5 Een mentaliserend klimaat bevorderen 77
De therapeutische attitude als basis 78
Basisprincipes MBT-F 87
Het mentaliseren van de MBT-F-behandelaar 93
6 De beginfase: assessment 97
Kennismaking en eerste onderzoek 98
Mentaliserend gezinsprofiel 102
Interventies in de beginfase 109
Tot slot 113
7 De middenfase: een mentaliserend proces bevorderen 115
De start van de sessie: contact maken en focus bepalen 116
Het bevorderen van een mentaliserend proces 119
Herstel van mentaliseren: pre-mentaliserende modi doorbreken 120
Versterken van het mentaliserende vermogen: balans houden
en tegenbewegingen 138
Afsluiten van een sessie 145
Tot slot 146
8 Interpersoonlijk mentaliseren 149
Interpersoonlijk mentaliseren: de MBT-F-loop 150
Check 151
Merk op en benoem 152
Mentaliseer het moment 156
Generaliseer en overweeg verandering 165
Werken met ouders in gezinstherapie 168
Tot slot 169
9 De eindfase van een MBT-F-behandeling 171
Doelen in de eindfase 172
De therapeut in de eindfase 182
Afronden van de behandeling 184
Literatuurlijst 187
Deel 3 Bijlagen
Bijlage 1 Mentaliserend gezinsprofiel 199
Bijlage 2 MBT-F-behandelplan 201
Bijlage 3 MBT-F-therapeut Adherence Scale 205
Bijlage 4 MBTi voor ouders 207
Sessie 1 Over mentaliseren 209
Sessie 2 De adolescentiefase en mentaliseren, mentaliseren en BPS 220
Sessie 3 Over ouderschap, opvoeden en mentaliseren 229
Ik heb een vraag over het boek: ‘Mentaliseren met gezinnen en partners - Gerits, Lidewij’.
Vul het onderstaande formulier in.
We zullen zo spoedig mogelijk antwoorden.