Deze therapeutenhandleiding beschrijft de opzet en uitwerking van een gestructureerde oudergroep voor ouders van kinderen van 8 tot 12 jaar die seksueel misbruik hebben meegemaakt. Het is een herziening van het oorspronkelijke protocol dat in 2000 is uitgekomen. De oudergroep is bedoeld om parallel te lopen aan de kindertherapiegroep (HORIZON 1B). De therapeutenhandleiding geeft stap voor stap een overzicht van de opzet en de uitvoering van de 15 bijeenkomsten. NB. Er kunnen geen ouders deelnemen die hun kind misbruikt hebben! Verschillende verwerkingsvormen komen uitvoerig aan bod en er wordt gebruik gemaakt van cognitieve, creatieve en lichaamsgerichte technieken. In het werkboek (HORIZON 2A) kan de ouder aan de slag met lees- en schrijfopdrachten over de thema’s die aan de orde komen. Ze krijgen informatie over allerlei aspecten van seksueel misbruik en bijbehorende intense (schuld)gevoelens bij zichzelf en hun kind. Het helpt ouders na te denken hoe in de opvoeding de balans te vinden tussen beschermen versus overbeschermen. Ook komen thema’s aan bod als opgroeien in deze (digitale) wereld en het geven van seksuele en lichamelijke voorlichting aan kinderen die seksueel misbruik hebben meegemaakt. De Horizon-methodiek is ontwikkeld binnen het Kinder- en Jeugdtraumacentrum te Haarlem, onderdeel van Kenter Jeugdhulp. De handleidingen en de werkboeken zijn geschreven voor de groepsbehandeling, maar zijn ook goed bruikbaar binnen een individuele therapie. INHOUDSOPGAVE Inleiding 7 Ouderbijeenkomst 1 Kennismaking & introductie 25 Ouderbijeenkomst 2 Sociaal netwerk & psycho-educatie 35 Ouderbijeenkomst 3 Psycho-educatie over het alarmsysteem van het lichaam 42 Ouderbijeenkomst 4 Omgaan met intense emoties als opvoeder 52 Ouderbijeenkomst 5 Schuldgevoelens & zorgen voor jezelf 59 Ouderbijeenkomst 6 Hoe houd ik contact met mijn kind? 67 Ouderbijeenkomst 7 Delen van het traumaverhaal 73 Ouderbijeenkomst 8 Psycho-educatie, ‘grooming’ & internetwijsheid 77 Ouderbijeenkomst 9 Seksuele voorlichting & lichamelijke ontwikkeling 86 Ouderbijeenkomst 10 Geheimen & beschermen versus overbeschermen 93 Ouderbijeenkomst 11 De schuldvraag & tegenkom-plan 99 Ouderbijeenkomst 12 Grenzen, wensen & keuzethema 106 Ouderbijeenkomst 13 Slapen, kunnen ontspannen & terugvalplan 112 Ouderbijeenkomst 14 Effectmeting: afname traumadiagnostiek 117 Ouderbijeenkomst 15 Afscheid 119 Bijlage Excuusgesprek tussen cliënt en pleger 123 Voortraject 19 Geraadpleegde en aanbevolen literatuur 126 Overzicht Horizon-reeks 130