Dit studieboek is in eerste instantie bestemd voor studenten die in de bachelor of masterfase van hun opleiding het Europese recht bestuderen. Als enige studieboek in Nederland worden in deze nieuwe druk de gevolgen van de Brexit en de inhoud daarvan behandelt. Daarnaast zijn er meer schema’s opgenomen en is het boek voorzien van een leeslint. Het recht van de Europese Unie mag zich in een toenemende belangstelling verheugen en is, gelet op het belang voor zowel de wetenschap als de praktijk, een verplicht onderdeel van de meeste juridische opleidingen. Dit studieboek is in eerste instantie bestemd voor studenten die in de bachelor- of masterfase van hun opleiding het Europese recht bestuderen. Daarnaast is het, door zijn diepgang en de vele verwijzingen, zeer bruikbaar voor de praktijk en de rechtswetenschap. Daarbij komen de volgende onderwerpen aan de orde: • De institutionele structuur van de Europese Unie • Besluitvorming in de Europese Unie • Rechtsbeginselen van de Europese Unie • Rechtsbescherming in de Europese Unie • Het beleid van de Europese Unie • De ontwikkeling van de Europese integratie De hoofdtekst van het boek bestaat uit een omschrijving van de stand van zaken van het recht van de Europese Unie. Daarnaast bevat het boek meer gedetailleerde informatie en een aantal (actuele) juridische discussies in de vorm van stukjes tekst in een kleiner lettertype. Met dit laatste wordt beoogd de studenten zelf kritisch over dit rechtsgebied te laten nadenken. I Introductie en gids tot het recht van de Europese Unie en haar studie; 1 Inleiding; 2 Het primaire recht van de EU; 3 Het afgeleide recht van de EU; 4 Vinden en bestuderen van EU-recht; II De aard van de Europese rechtsorde en haar verhouding tot de rechtsordes van de lidstaten; 1 Inleiding; 2 Constitutieve beginselen; 3 Grondbeginselen voor de betrekkingen tussen de EU, de lidstaten en particuliere partijen; 4 Waarden en fundamentele rechten; 5 Epiloog; III Het institutionele kader van de Europese Unie; 1 Inleiding; 2 Het Europees Parlement; 3 De Europese Raad; 4 De Raad van de Europese Unie; 5 De Europese Commissie; 6 Het Hof van Justitie van de Europese Unie; 7 De Europese Centrale Bank; 8 De Europese Rekenkamer; 9 Organen, instanties en agentschappen van de Unie; IV Besluitvormingsprocedures in de Europese Unie; 1 Inleiding; 2 De noodzaak van wetgeving en beleidsvorming in de Europese Unie; 3 Wie neemt de beslissingen in de Europese Unie?; 4 Wetgeving en beleidsvorming in het kader van het Werkingsverdrag; 5 EU-wetgeving in de praktijk; 6 Wetgeving en beleidsvorming op basis van het Verdrag betreffende de Europese Unie; V Rechtsbescherming in de Europese Unie; 1 Inleiding; 2 Procedures voor het Hof van Justitie en het Gerecht; 3 Vorderingen bij de rechterlijke instanties van de lidstaten; VI Marktintegratiebeleid; 1 Inleiding; 2 Marktintegratie; 3 Het creëren van een interne markt; 4 Positieve integratie door harmonisatie; 5 Gevolgen van harmonisatie; 6 Harmonisatietechnieken; 7 Het beoordelingskader van nationale maatregelen na harmonisatie; VII Vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal; 1 Inleiding: verbod op discriminatie en belemmeringen van het vrije verkeer; 2 De reikwijdte van de fundamentele vrijheden; 3 Vrij verkeer van goederen: tarifaire en niet-tarifaire belemmeringen; 4 Vrij verkeer van personen; 5 Vrij verkeer van diensten; 6 Vrij verkeer van kapitaal; 7 Een slotbeschouwing over de vier vrijheden: convergentie en verdere integratie; VIII De mededingingsregels; 1 Inleiding; 2 Artikel 101 VWEU: het kartelverbod; 3 Artikel 102 VWEU: het verbod op misbruik van machtspositie; 4 Handhaving van de artikelen 101 en 102 VWEU; 5 De Concentratiecontroleverordening; 6 Overheidsingrijpen in de markt; 7 Toezicht op staatssteun; 8 Bespiegelingen; IX Economische en Monetaire Unie; 1 Inleiding; 2 Economische coördinatie; 3 Monetaire Unie; 4 Voorwaarden voor toetreding tot de eurozone; X Het externe beleid van de Europese Unie; 1 Inleiding; 2 Extern beleid op basis van het Werkingsverdrag; 3 De inhoud van het externe beleid op grond van het Werkingsverdrag; 4 Het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid; 5 EU uitbreiding; XI De ontwikkeling van de Europese integratie; 1 Inleiding; 2 Economische integratie; 3 Juridische integratie; 4 Politieke integratie; 5 Chronologisch overzicht van de Europese integratie; Bibliografie; Trefwoordenregister; Zaakregister