Van jongs af aan brengen kinderen en jongeren veel tijd door in groepen. Hun ervaringen in deze groepen hebben grote invloed op hun ontwikkeling, onder andere op het gebied van sociale vaardigheden en normen en waarden. Door op een adequate manier de groepsontwikkeling te begeleiden, kunnen professionals positief bijdragen aan de individuele ontwikkeling van kinderen en jongeren. Ontwikkeling in de groep biedt alle inzichten en handvatten die nodig zijn om groepsprocessen bij kinderen en jongeren in goede banen te leiden. Ontwikkeling in de groep bestaat uit twee delen. Deel 1 behandelt de vijf fasen van de groepsontwikkeling bij kinderen en jongeren en koppelt die aan de hand van herkenbare praktijkvoorbeelden aan hun individuele ontwikkeling. Hierbij is ook steeds aandacht voor de rol van de begeleider. Deel 2 gaat in op drie overstijgende thema’s. De eerste hiervan is diversiteit binnen de groep, onder meer op het gebied van gender, seksualiteit en cultuur. De tweede is kinderen in speciale groepen, waarbij onder meer aandacht is voor agressie in groepen. De derde is begeleiders van groepen kinderen en jongeren, en hun pedagogisch handelen. Op de website vind je verdiepende vragen en opdrachten, spel- en werkvormen, links naar filmpjes, en bijlagen bij een aantal hoofdstukken. In deze herziene uitgave zijn zowel inhoud en voorbeelden als bronnen geactualiseerd. In de loop van elk hoofdstuk zijn verwerkingsopdrachten toegevoegd die uitnodigen om stil te staan bij de inhoud. Nieuw in hoofdstuk 9 is de observatie-onderlegger. Dit instrument helpt bij het maken van startobservaties van een groep om de begeleiding richting te geven. Ontwikkeling in de groep is geschreven voor studenten en professionals in de werkvelden onderwijs, hulpverlening en welzijn. Marianne Luitjes is docent bij de opleiding Pedagogiek aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en gespecialiseerd in onder meer sociale psychologie en groepsdynamica. Ilona de Zeeuw-Jans werkt als docent professionele vaardigheden voor psychologen, psychodiagnostiek en ontwikkelingspsychologie bij de Radboud Universiteit in Nijmegen en heeft een eigen praktijk voor psychologie en educatie.