Grip op groepsdynamiek helpt professionals teams effectief te begeleiden met inzichten in groepsgedrag, praktische modellen en inspirerende casussen uit de praktijk. Grip op groepsdynamiek is voor professionals die werken met groepen. Het is geschreven voor interne en externe leidinggevenden, coaches, facilitatoren, mediators, mentoren, adviseurs – voor elke professional die rondloopt in organisaties en groepen of teams leidt of begeleidt. Het decor van het boek is de moderne organisatie waar groepen en teams hun doelen proberen te bereiken en de spreekwoordelijke hei waar diezelfde groepen en teams werken aan zichzelf en aan de dynamiek in de groep of het team, met de professional als begeleider. Het gaat dan over thema’s als samenwerking en confrontatie, vertrouwen en veiligheid, succes en teleurstelling, weerstand en enthousiasme, en alle gedragingen die mensen in groepen vertonen om te proberen een succes te maken van hun werk en hun leven: over groepsdynamiek. Het boek biedt een schat aan behulpzame theoretische kennis, praktische voorbeelden en tips om de professional te ondersteunen in het grip krijgen op die soms zo onvoorspelbare en schijnbaar grillige groepsdynamiek. In deel 1 worden de diepere lagen van groepsdynamiek besproken: de grilligheid van groepsgedrag blijkt toch redelijk overzichtelijk te zijn als je eenmaal inzicht krijgt in de onderstroom van een groep. In deel 2 worden wereldwijd gebruikte methoden en modellen behandeld. Ook bevat het vele praktische tips over hoe de theorie in te zetten bij de beïnvloeding van groepsdynamiek. In deel 3 komt de praktijk aan bod, in de vorm van typerende casussen en de bijbehorende avonturen op de hei. De praktijk blijkt zich vaak helemaal niet aan de theorie of aan de modellen en methodes te houden; de praktijk is verrassender, levendiger, vrolijker, emotioneler, en aanzienlijk fascinerender dan de theorie en modellen doen vermoeden. Grip op groepsdynamiek is dé gids voor professionals die werken met groepen. Of je nu leidinggevende, coach, adviseur of mediator bent, dit boek helpt je om grip te krijgen op de vaak onvoorspelbare dynamiek binnen teams en organisaties. Met diepgaande inzichten, praktische modellen en inspirerende praktijkvoorbeelden biedt Jan de Vuijst handvatten om samenwerking te versterken, weerstand te doorbreken en groepsprocessen effectief te begeleiden. Van de onderstroom in teams tot beproefde methodieken en leerzame casussen—dit boek combineert theorie en praktijk op een toegankelijke en boeiende manier. Een must-read voor iedereen die met groepen werkt! Inleiding 8 1. Groepsdynamiek. Wat is het? 14 1.1. Het vak 14 1.2. Het verschijnsel 15 1.3. Individuele verschillen in gedrag 19 1.4. Culturele verschillen in gedrag 27 1.5. Interculturele verschillen in gedrag tussen groepen 32 1.6. Groeps- en teambuilding 37 1.7. Universele overeenkomsten 1: SCARF 41 1.8. Universele overeenkomsten 2: verhalen vertellen 54 Ten slotte 67 2. Groepsdynamiek. Aan de slag 69 2.1. Groep of team 70 2.2. Katzenbach en Smith: teamprestaties 75 2.3. Dynamiek in de tijd: volwassenheidsfasen 107 2.4. Dynamiek in het moment; de onderstroom 117 Ten slotte 153 3. Groepsdynamiek. De praktijk - het begeleidingstraject 155 3.1. Het eerste contact 156 3.2. D3 kennismaking 160 3.3. De diagnose 164 3.4. Het programma 167 3.5. Veiligheid 171 3.6. Professionaliteit 172 3.7. Fantasieën 174 3.8. Afronden 177 4. Groepsdynamiek. De praktijk – casussen 179 4.1. De mantel van de vader 180 4.2. Een dodelijke omhelzing 185 4.3. Liever lui dan moe 188 4.4. Een liefdeloze familie 193 4.5. Eerst wij 197 4.6. Wantrouwen uitdiepen 201 4.7. Ben ik welkom? 204 4.8. Open groepen 207 Ten slotte 209