Tips en ervaringen uit de praktijk van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, gastoudergezinnen en buitenschoolse opvang
Omschrijving
Voorlezen is leuk en heel belangrijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling en de taalontwikkeling van de allerkleinsten. Je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen. Toch wordt nog niet in alle kindcentra dagelijks voorgelezen. Pedagogisch medewerkers vragen zich af hoe ze het voorlezen het best kunnen aanpakken. Welke boeken zijn geschikt voor jonge kinderen? Hoe houd je hun aandacht vast? Hoe geef je het lezen een vaste plaats in de drukke dagindeling van het kindcentrum? Wat doe je met peuters die nog geen Nederlands spreken?
In 'Voorlezen gaat zó' vind je het antwoord op deze en nog veel meer vragen. De tips en de voorbeelden zijn ontleend aan de dagelijkse praktijk. De resultaten van onderzoek naar voorlezen in kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, gastoudergezinnen en de buitenschoolse opvang zijn op een toegankelijke manier verwerkt in dit boek.
De hoofdstukken van deze compleet herziene uitgave voeren je van de redenen waarom je zou moeten voorlezen naar de praktijk: hoe doe je dat dan? Op die route vind je meertaligheid en de rol van de ouders bij het voorlezen. Maar ook hoe je voorlezen een plek geeft in het beleid van het kindcentrum, hoe je daar budget voor vrijmaakt, en hoe je je deskundigheid op peil houdt. Vervolgens krijgt het voorlezen zelf uitgebreid aandacht en lees je hoe je ouders kunt inspireren. Een apart hoofdstuk is gewijd aan voorlezen in de bso. En ten slotte vind je in het laatste hoofdstuk alle termen en begrippen bij elkaar, met een korte uitleg en verwijzingen naar websites. Woord vooraf 11
Inleiding 13
Voor wie? 13
Wat kun je verwachten? 14
Hoe zit dit boek in elkaar? 14
Voorlezen in samenhang en wisselwerking 15
Leuk en belangrijk: Ik lees voor, jij ook? 15
1 Waarom is voorlezen op jonge leeftijd zo belangrijk? 17
Betekenisvolle, taalrijke aandacht 17
Honderd procent taaluitwisseling 20
Voorlezen: spelenderwijs een nieuwe woordenschat 20
Luisteren: ontdekken van verhalen en verhaalopbouw 21
Verhalen: kinderen leren de wereld kennen 22
Voorlezen creëert rust 22
Voorlezen sluit aan bij de pedagogische basisdoelen in de kinderopvang 23
2 Meertaligheid, hoe ga je daar mee om? 25
De feiten 25
Het kindcentrum als meertalige omgeving voor medewerkers en kinderen 27
De meerwaarde van de thuistaal 29
Beide talen tegelijk 29
Voorlezen, veiligheid en intimiteit als basis voor taalleren 30
Taalproblemen: enkele ideeën 32
Meertalige prentenboeken 33
6
3 Ouders: taalontwikkeling begint thuis 35
Leer de ouders kennen 35
Goed voorbeeld doet goed volgen 37
Voorlezen voordoen 38
Foto’s van boeken en voorlezen in het digitale schriftje 39
Prentenboeken op het scherm thuis 39
VoorleesExpress 40
Vertrouwen motiveert 40
4 Beleid, (VE-)programma’s en voorlezen 43
Wij doen het al: over VE-programma’s 43
BoekStart 46
Pedagogisch beleidsplan als uitgangspunt 47
Deskundigheidsbevordering 48
Meer dan één taal 48
Voorleescoördinator 49
Niet alleen, maar samen: een voorleesteam 51
Samenwerking binnen de gemeente 52
Financiën 55
Laat het niet aan het toeval over 55
5 Boeken, schatten vol beelden en woorden 56
Gevarieerde collectie 56
Inventariseren 57
Budget 58
Kiezen: leeftijd en ontwikkeling 59
Kiezen: soorten boeken 60
Kiezen: welk soort boek wanneer en voor wie in schema 61
Kiezen: basiscollectie 62
Leuke boeken en boeken die tegenvallen, hoe kom je erachter? 63
Niet alleen kopen 64
7
Een boek cadeau 65
Digitale boeken of papieren boeken 66
Leesomgeving 67
‘Hoge’ en ‘lage’ boekenkast en een plek om te lezen 69
Gastouderopvang 69
6 Voorlezen, Waar, Wanneer en Hoe 71
Wanneer en Waar? 71
Voorlezen gaat vanzelf… of niet? 72
Techniek: stemmetjes en gebaren 73
Techniek: voorlezen oefenen 75
Techniek: interactief voorlezen 75
Techniek: voorlezen in de groep 76
Techniek: individueel en in kleine groepjes lezen 79
Techniek: omgaan met onderbrekingen en reacties 80
Techniek: rustverstoorders en druktemakers 81
Techniek: lezen met baby’s 82
Techniek: een boek keer op keer voorlezen 83
Techniek: boek en wereld combineren 83
7 Ouders 86
Verteltafel 86
Voorleesnieuws op de website 87
Met ouders en kinderen naar de bibliotheek 88
Ouder- en informatieavond 88
Voorleesontbijt en Nationale Voorleesdagen 89
Kinderboekenweek 90
8 (Voor)lezen in de buitenschoolse opvang 91
Voorlezen? 91
Beleid: boeken en voorlezen horen thuis in de buitenschoolse opvang. 93
8
Meertaligheid 94
(Luister)boeken en de leesomgeving 95
Het (voor)lezen zelf 97
Ideeën voor activiteiten met boeken en voorlezen 97
Ouders 100
Open mond 100
9 Nog meer informatie 101
# Bibliotheek 101
# Boekenbende 102
# Boeken zoeken / boeken kiezen 103
# BoekStart 105
# BoekStartPro / BoekStart in de kinderopvang 106
# BoekStart-BoekenPret 107
# Bso brochure voorlezen 107
# CPNB 108
# Digitale prentenboeken 108
# Kinderboekenkrant 111
# Kinderboekenweek 111
# Kinderboekwinkel 111
# Kinderjury 112
# Leespluim 112
# Meertaligheid 112
# Meertalige prentenboeken 113
# Nationale Voorleesdagen 114
# Onderzoek 115
# Opleidingen 116
# Pedagogische basisdoelen kinderopvang 117
# Spelen met prentenboeken 118
# SCHUNCK 118
# Stichting Lezen 119
9
# Taalontwikkeling 120
# Thuis in Taal 120
# Verteltafel 121
# Voorleescoördinator # Voorleesteam 122
# VoorleesExpress 123
# Voorleesgids 123
# Voorleesplan 124
Dank en verantwoording 125
Ik heb een vraag over het boek: ‘Voorlezen gaat zó - Welzen, Irma van, Chorus, Margriet’.
Vul het onderstaande formulier in.
We zullen zo spoedig mogelijk antwoorden.