Wijsheid van de Weg: Mondelinge Overlevering in Jiujitsu Meer dan Techniek Alleen Bij het beoefenen van jiujitsu leer je veel verschillende vaardigheden. Denk aan slagen, worpen, klemmen en verwurgingen, maar ook aan verdediging tegen zowel ongewapende als gewapende aanvallen. Daarnaast is er veel aandacht voor elementen als een goede lichaamshouding, ademhaling, balans en het valbreken — essentieel om blessures te voorkomen en controle te behouden. Deze technische onderdelen vormen de basis van de krijgskunst, maar wie langer traint, merkt al snel dat jiujitsu méér is dan alleen techniek. Kuden: De Onzichtbare Lijn tussen Leraar en Leerling Oudere of traditioneel geschoolde leraren voegen vaak iets bijzonders toe aan de training: mondelinge aanwijzingen die niet in boeken of lesplannen staan. In het Japans worden deze aanwijzingen kuden genoemd. Ze worden niet systematisch onderwezen, maar eerder van leraar op leerling doorgegeven op basis van ervaring, timing en inzicht. In de klassieke Japanse krijgskunsten spelen kuden een belangrijke rol. Via deze mondelinge traditie worden niet alleen strategieën en tactieken doorgegeven, maar ook bredere principes, manieren van denken, en zelfs morele inzichten die specifiek zijn voor een bepaalde school of traditie. Soms zijn het ook gewoon heel praktische aanwijzingen — wat wij tegenwoordig ‘tips en trucs’ zouden noemen — die net het verschil kunnen maken in een techniek of situatie. Een Persoonlijke Verzameling In dit boekje is een selectie van dergelijke kuden opgenomen. Ze zijn verzameld door de auteur tijdens jarenlange beoefening van jiujitsu, in contact met verschillende leraren en tradities. Sommige kuden zijn diepzinnig en filosofisch, andere zijn verrassend eenvoudig, maar telkens bieden ze waardevolle inzichten voor de serieuze beoefenaar.