Dit boek biedt een beschouwende én praktische behandeling van de belangrijkste onderwerpen op het gebied van beleidsevaluatie. Beleidsevaluatie richt zich op het beoordelen van nieuw en bestaand beleid. Het informeert beleidsmakers, bestuurders en burgers over de effecten, doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid. De antwoorden op de vragen of beleid ‘werkt’, op welke manier en voor wie zijn onmisbaar voor onze kennisdemocratie. Ze maken beleidsgericht leren en het afleggen van verantwoording mogelijk. Tegelijkertijd is evalueren altijd maatwerk: hoe je evalueert hangt af van wat je evalueert. Dit boek biedt een beschouwende én praktische behandeling van de belangrijkste onderwerpen op het gebied van beleidsevaluatie. Vanuit drie typen – die kernachtig kunnen worden geduid als ‘meten’, ‘luisteren’ en ‘bezoeken’ – bevat het zowel de theoretische bagage als een praktische handleiding voor het goed opzetten en uitvoeren van evaluatieonderzoek. De belangrijkste functies van het vooraf en achteraf evalueren van beleid worden beschreven, evenals beleidsmonitoring, het ontwerpen van onderzoek en methoden voor dataverzameling. Ook wettelijke kaders en kwaliteitseisen voor beleidsevaluatie komen aan de orde, net als de vraag wat je kunt doen om ervoor te zorgen dat evaluaties beter benut worden. Een praktisch stappenplan beschrijft ten slotte de fasen van evaluatieonderzoek van agendering tot eindrapportage. Beleidsevaluatie in theorie en praktijk is bedoeld voor gebruik in opleidingen aan universiteiten en hogescholen, vakopleidingen, maar ook voor de praktijk, zoals rekenkamers en kenniswerkers. Praktische voorbeelden uit Nederland en Vlaanderen, beschouwende bijdragen van experts en de academische en praktische ervaring van de auteurs vormen een rijke inspiratiebron voor beleidsmakers, onderzoekers en wetenschappers. In deze tweede, geactualiseerde uitgave zijn nieuwe initiatieven opgenomen, zoals het Beleidskompas en de Toolbox Beleidsevaluatie. 1 Beleidsevaluatie: een introductie; 2 De zeven functies van beleidsevaluatie: leren en verantwoorden als spil; 3 Meten en verklaren, luisteren en bezoeken: rationeel-analytische, constructivistische en contextueel-realistische beleidsevaluatie; 4 Beleidsevaluatie ex ante: beleid en maatregelen vooraf beoordelen; 5 Beleidsmonitoring en beleidsevaluatie ex durante: het volgen en waarderen van beleid tijdens de uitvoering; 6 Beleidsevaluatie ex post: beleid achteraf evalueren; 7 Onderzoeksmethoden en dataverzameling: ‘op traditionele wijze’ en in het informatietijdperk; 8 Kwaliteitseisen voor evaluatieonderzoek, evaluatoren en opdrachtgevers: valide, betrouwbaar, bruikbaar en professioneel; 9 Benutting van evaluatieonderzoek: wat vergroot de kans op benutting en doorwerking?; 10 Institutionalisering van beleidsevaluatie: regelgeving, organisatie en professionalisering in Nederland, België en internationaal; 11 Stappenplan Beleidsevaluatie: fasen, stappen en mijlpalen bij het programmeren, ontwerpen en uitvoeren van evaluatieonderzoek; Literatuurtips, gebruikte literatuur en websites; Over de auteurs; Trefwoordenregister