Historisch perspectief op een brandend actueel debat. Universiteiten dragen academische vrijheid hoog in het vaandel. Dat geldt ook voor de KU Leuven. Zonder academische vrijheid geen kritisch denken en geen ontwikkeling van nieuwe wetenschappelijke kennis, zo luidt de gedachtegang. Maar heeft academische vrijheid ook een geschiedenis? Wat betekende academische vrijheid de voorbije eeuwen aan de Leuvense universiteit? Dit boek belicht hoe de universiteit in dialoog met kerk, overheid en samenleving zoekt naar academische vrijheid. Universiteiten dragen academische vrijheid hoog in het vaandel. Dat geldt ook voor de KU Leuven. Zonder academische vrijheid geen kritisch denken en geen ontwikkeling van nieuwe wetenschappelijke kennis, zo luidt de gedachtegang. Maar heeft academische vrijheid ook een geschiedenis? Wat betekende academische vrijheid de voorbije eeuwen aan de Leuvense universiteit? Dit boek belicht hoe de universiteit in dialoog met kerk, overheid en samenleving zoekt naar academische vrijheid. **Voorwoord ** Luc Sels Inleiding Academische vrijheid onder druk Een begrip met verschillende invullingen Historische inzichten Academische vrijheid aan de KU Leuven Meer weten? De oude universiteit (1425–1834) De eerste universiteiten De oude universiteit van Leuven De Duitse modeluniversiteit Nieuwe universiteiten in Leuven Voorzichtige hervorming en afs chaffing Willem I sticht de Rijksuniversiteit Leuven Een nieuwe grondwet, een nieuwe katholieke universiteit Ultramontanen versus liberaal-katholieken Meer weten? Voor alles katholiek (1834–1898) Nieuwe universiteit op oude leest Katholiek keurslijf De bisschop waakt Geloofsbelijdenis, censuur en index Schoppen tegen bisschoppelijke schenen Opstandige studenten Ruzie met de Université Libre de Bruxelles Vrij onderzoek in Brussel Volgzaamheid in Leuven Vrij van overheidsbemoeienis? Voorzichtige verandering Wetenschap alleen volstaat niet Leuven volgt Darwin of Genesis? Ruzie over het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte Meer weten? Twee wegen tot de waarheid (1898–1968) Het bouwwerk van totale waarheid De katholieke vrijheid van denken Brand en barbarij Met de blik op het westen De affaire de Dorlodot Lemaître en de “vrijheid van geest van de christelijke onder zoeker” Vrijheid en waarheid, vreugde en hoop Gesubsidieerde vrijheid? Gulle schenkers voor vrije denkers Geld van overzee Geld van de overheid Roep om inspraak Geen begrip voor Vlaamse eisen Volgzaamheid vereist Meer weten? “Geen kerkelijke, wel een katholieke universiteit” (1968–heden) Nieuwe meesters om te dienen? Meer inspraak, minder soutanes Antiklerikaal protest Leuven is Mechelen niet “La Squadra belga” Ingaan tegen het pauselijk gezag Universitas en het personalisme Bio-ethiek in de “seks club” Een personalistisch bolwerk Het Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht De vrijheid tot dwalen Wiens brood men eet…? Overheidssubsidies Contractresearch Nooit helemaal vrij Internationalisering Publicatiebeleid Meer weten? **Epiloog ** Helder De Schutter Eindnoten