Op 17 augustus 1945, twee dagen na de Japanse capitulatie, verklaarde Indonesië zich onafhankelijk. Nederland erkende dit niet en trachtte met geweld zelf de regie te voeren over het onvermijdelijke proces van dekolonisatie. Dit leidde tot vier jaren van moeizame onderhandelingen en bittere oorlogvoering. In 2005 verklaarde de Nederlandse regering dat Nederland die oorlog niet had moeten voeren. Over het geweld dat de Nederlandse militairen tijdens deze oorlog hadden toegepast, staat echter nog altijd het regeringsstandpunt uit 1969 overeind: er waren wel ‘excessen’, maar de krijgsmacht had zich in de regel ‘correct’ gedragen. Naarmate de aanwijzingen van extreem Nederlands geweld zich opstapelden, bleek dit officiële standpunt steeds moeilijker vol te houden. De Nederlandse regering besloot daarom in 2016 tot financiering van een groot onderzoeksprogramma. De belangrijkste conclusies daarvan zijn in dit boek te vinden. De auteurs maken aannemelijk dat de Nederlandse krijgsmacht op structurele basis extreem geweld toepaste en dat dit toen en ook lang daarna op allerlei manieren werd toegedekt. Dit alles past slecht bij een rooskleurig nationaal zelfbeeld – zoals eigenlijk de hele koloniale geschiedenis met dat zelfbeeld schuurt. 1. Ter Inleiding 1 Achtergrond, uitgangspunten en werkwijze Gert Oostindie 2 Nederland en Indonesië 1945-1949. De politiek-historische context Gert Oostindie 3 De oorlog in Indonesië 1945-1949. De militair-historische context Gert Oostindie en Rémy Limpach Tussenbalans 2. Intermezzo De menselijke maat. Op zoek naar verhalen over de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog Eveline Buchheim, Fridus Steijlen, Stephanie Welvaart 3. Onderzoeksresultaten 1 ‘Haat tegen vreemde elementen en hun medeplichtigen’ Extreem geweld in de eerste fase van de Indonesische revolutie (17 augustus 1945-31 maart 1946) Esther Captain en Onno Sinke 2 Revolutionaire werelden. Legitimiteit, geweld en loyaliteit tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog Roel Frakking en Martijn Eickhoff 3 ‘Gegevens kosten levens’. De inlichtingenstrijd om Indonesië, 1945-1949 Rémy Limpach 4 De mythe van de ‘Hollandsche Methodiek’. Zware wapens in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog Azarja Harmanny 5 Het recht als wapen. Het optreden van de Nederlandse justitie tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog Esther Zwinkels 6 Stilte, informatie en misleiding in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog Remco Raben en Peter Romijn 7 Zwijgen als strategie. Internationale visies op de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog Jeroen Kemperman 8 De koloniale schuldclassificatie voorbij. Nederlands, Brits en Frans extreem geweld in vergelijkend perspectief, 1945-1962 Thijs Brocades Zaalberg en Bart Luttikhuis 9 Een kwaad geweten. De moeizame verwerking van de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog in Nederland Gert Oostindie en Meindert van der Kaaij 4. Ter afsluiting Conclusies 5. Epiloog Omgaan met erfenissen van een gewelddadig verleden Hilmar Farid Noten Lijst van afkortingen Verder lezen Verantwoording en organisatie Over de auteurs Register