Soms is één blik voldoende om een (dreigend) instabiele patiënt te herkennen, maar frequent blijkt het toch niet direct duidelijk te zijn dat een patiënt ernstig ziek is. Oorzaken hiervoor zijn vaak de (relatieve) onervarenheid van de zorgverlener en het gebrek aan systematiek in de benadering van een acute patiënt, waardoor problemen over het hoofd worden gezien of als minder ernstig worden ingeschat. Om de kwaliteit en veiligheid van de patiëntenzorg in de acute zorg en op de spoedeisende hulp te garanderen is het essentieel om alle patiënten op een gestructureerde manier te benaderen, en hierbij een duidelijke prioritering in het oog te houden: ‘treat first what kills first’. De meest gebruikte en internationaal geaccepteerde werkwijze hierbij is het ABCDE-methode. Dit boek beschrijft het gebruik van de ABCDE methode voor de ongedifferentieerde patiëntenpopulatie die op de gemiddelde Nederlandse SEH behandeld wordt. Geschreven in het Nederlands door een SEH-arts is dit een praktisch boek wat goed bruikbaar is voor (poort)artsen en verpleegkundigen die te maken hebben met acute zorg op een SEH of op een verpleegafdeling. Deze vijfde druk is geheel aangepast aan de nieuwste richtlijnen. Teamwerk: leiders en leden ABCDE methodiek De A van airway De B van breathing De C van circulatie De D van disability De E van exposure Samenvatting Shock De traumapatiënt De benauwde patiënt De hypotensieve patiënt De suffe patiënt De koude patiënt Praktische vaardigheden Afkortingen en symbolen