De uitdagingen waar organisaties voor staan worden steeds complexer. Tegelijkertijd stijgt de behoefte aan professionele autonomie en zelforganisatie. Om een antwoord te bieden aan beide uitdagingen, hebben leidinggevenden juist een cruciale positie. Dit boek laat op basis van een systemische benadering zien welke rol jij als leidinggevende kunt spelen. Wat je vanuit systemisch perspectief kunt doen en wat je beter kunt laten. Veelvoorkomende vraagstukken en systemische begrippen worden stap voor stap ontleed zonder aan diepgang te verliezen. Het boek Slimmer met het systeem is een praktische vertaling voor leiders en leidinggevenden in organisaties van het eerder verschenen boek'Tegen de stroom mee'. INHOUD Voorwoord 10 Inleiding 12 1 Wat hebben systemen nodig van leiderschap? 15 1.1 Kijken met een systemische blik 18 1.2 Je systemische plek innemen en holding space creëren 21 1.3 De werkelijkheid onder ogen zien: de kracht van erkenning 24 2 Hoe systemen werken 27 2.1 Wat weten we over hoe een systeem werkt? Vier logische principes 29 2.2 Patronen 37 2.3 Leiderschap met kennis van systemen 3 Organisatiethema’s 43 3.1 Weerstand wegnemen? 46 3.2 Zelfsturing: a mission impossible? 51 3.3 Plek maken is iets anders dan een vacature plaatsen 54 3.4 Wat is de juiste plek? Parentificering en triangulering 58 3.5 We kunnen niet kiezen: leidende principes 67 3.6 Het gaat fout als we het wel doen, het gaat fout als we het niet doen 70 3.7 Hoe krijgen we verandering werkelijk doorgevoerd? 75 3.8 Tijd voor transformatie 77 4 Een nieuw perspectief 85 4.1 Controle 88 4.2 Feedback en feedforward 89 4.3 Conflict 90 4.4 Cynisme 91 4.5 Scepsis 92 4.6 Burn-out 93 4.7 Anciënniteit 94 4.8 Subsidie 95 4.9 Oordelen 96 4.10 Invloed en macht 97 5 Handreikingen 99 5.1 De belangrijkste theoretische noties 5.2 Behulpzame vragen rond de vier logische principes 104 5.3 Behulpzame vragen bij verandering en transformatie 107 5.4 Behulpzame vragen in systemisch leiderschap 108 Nawoord 111 Imre Tijsse Klasen 115 Jan Jacob Stam en Barbara Hoogenboom 116 Tegen de stroom mee 118 Bert Hellinger Instituut Nederland 124 Uitgeverij Het Noorderlicht 126