In deze bundel doen verschillende auteurs verslag van het onderwijsonderzoek dat plaatsvindt in het (traditioneel) vernieuwingsonderwijs en ze laten zien wat de opbrengsten zijn voor de praktijk. Sinds de jaren ‘60 is de populariteit van (traditioneel) vernieuwingsonderwijs gegroeid en is het aantal scholen toegenomen. Met bijna negenhonderd scholen maakt het montessori-, dalton-, jenaplan-, vrijeschool-, freinet- en ontwikkelingsgericht onderwijs momenteel substantieel deel uit van het Nederlandse onderwijsbestel. Ruim tien procent van het totaal aantal scholen is een (traditionele) vernieuwingsschool. Decennialang zijn deze scholen een voorbeeld geweest voor tal van andere onderwijsinnovaties in Nederland. En nieuwe ontwikkelingen vinden nog volop plaats. Zoals onderwijsonderzoek naar thema’s als burgerschaps-onderwijs, persoonsvorming, zelfsturend leren, ondernemingszin en historisch redeneren. In deze bundel doen verschillende auteurs verslag van het onderwijsonderzoek dat plaatsvindt in het (traditioneel) vernieuwingsonderwijs en laten ze zien wat de opbrengsten zijn voor de praktijk. Deze bundel is het resultaat van een samenwerking van het lectoraat Vernieuwingsonderwijs van Saxion Hogeschool en Hogeschool Thomas More, het lectoraat Waarde(n) van vrije-schoolonderwijs van Hogeschool Leiden en De Activiteit, het onderzoeks-, nascholings- en ontwikkelinstituut voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs. Op deze instituten trekken onderzoekers samen op met leraren, organisaties en scholen om aan de hand van onderzoek de kwaliteit van het (traditioneel) vernieuwingsonderwijs en de professionalisering van leraren te bevorderen. In vijftien bijdragen kom je in verbinding met het onderzoek dat er binnen het (traditioneel) vernieuwingsonderwijs wordt gedaan en kom je erachter wat scholen eraan hebben gehad. Je leert de praktijken van verschillende (traditionele) vernieuwingsscholen beter kennen en je neemt kennis van de bevindingen uit het onderwijsonderzoek als inspiratie voor je eigen onderwijs. Dit boek brengt de diverse vernieuwingsstromingen bij elkaar waarbij overbruggen centraal staat. Er wordt een verbinding gelegd tussen de vernieuwingsbewegingen afzonderlijk, tussen hun theorieën en praktijken, maar ook tussen de praktijk van het vernieuwingsonderwijs en het onderzoek dat naar deze praktijk uitgevoerd wordt. Doel is om meer van en met elkaar te leren. Inleiding Patrick Sins, René Berends Voorwoord Tijl Rood 1. Lorien de Koning Ontwerponderzoek naar het verankeren van historisch redeneren in Ontwikkelingsgericht Onderwijs 2. Wouter Modderkolk Het raadsel ontsluieren. Toetsen als een waarneming in het licht van onze pedagogische opdracht 3. Patrick Sins, Ineke Vermeulen Zelfsturend leren begeleiden: ben jij Koning Eland of Haas? 4. Lida Klaver en Laurence Guérin Autonomie bevorderen door groepsgewijs probleem oplossen: een aanpak voor burgerschapsvorming 5. Akke Faling Vrijeschoolonderwijs als uitnodiging om volwassen in de wereld te willen zijn 6. Saskia Snikkers Wie niet vraagt, die niet vindt! Engagement voor het leren op school 7. René Berends Ronddolen in het begrip Brede Vorming 8. Marjolein ten Cate & Bert van Oers Het Naaiatelier als voorbeeld van theorie-gestuurde onderwijsinnovatie 9. Jaap Meijer Bevorderen ondernemende houding van kinderen in de stamgroep 10. Aziza Mayo De brede vormende werking van het periodeonderwijs in de vrijeschool: intenties en handelen 11. Bea Pompert Lezen en schrijven doe je samen 12. Jeroen Bron Leerlingen laten participeren in leerplanontwikkeling 13. Michiel Bos Het Papier Is De Wereld 14. Jaap de Brouwer en Vera Otten-Binnerts Bittere noodzaak: maak je concept meetbaar! 15. Chiel van der Veen, Femke van der Wilt en Lotte Neering Goede gesprekken in Ontwikkelingsgericht Onderwijs door de MODEL2TALK interventie