Een praktisch boek voor ondernemers over online inbreuk op intellectuele eigendomsrechten. O.a. komt aan bod de inbreuk op domeinnamen, AdWords, social media, gebruik van content van derden en apps. Hoe bescherm je creatieve uitingen of ideeën en hoe zorg je ervoor dat anderen er niet mee aan de haal gaan? De auteurs van deze uitgave krijgen in hun dagelijkse praktijk veel vragen over dit onderwerp van ondernemers en bedrijven. Het oerwoud aan regels is verwarrend voor de leek. De term ‘intellectuele eigendom’ is voor velen al onbegrijpelijk. In de ogen van de auteurs is er in Nederland nog teveel onduidelijkheid en onwetendheid op het gebied van intellectuele eigendom. Dit vormde de aanleiding om een serie handboeken over dit onderwerp samen te stellen in de taal van ondernemers. In dit deel (5) bespreken de auteurs alles over intellectuele eigendom in de online wereld. Aan bod komt onder meer alles over domeinnamen: hoe claim je die, wanneer heb je er recht op en hoe ga je inbreuk tegen? Daarnaast wordt ingegaan op online gebruik van merken van de concurrent (zoals bij AdWords) en het gebruik van en linken naar (auteursrechtelijk beschermd) materiaal van anderen; wat mag er wel en wat niet? Natuurlijk ontbreekt het onderwerp social media en alles wat daarbij hoort niet: van online reclame tot het plaatsen van (fake) reviews. En apps: via welke IE-rechten zijn apps te beschermen? Hoe zit het met de privacy? En tot slot: online namaak, een probleem waar veel bedrijven mee te maken hebben. Hoe ga je dat tegen en wie spreek je aan? Zijn ook online tussenpersonen, zoals eBay, Marktplaats en Amazon.com aan te spreken als er namaak via hun platforms wordt aangeboden? Het boek staat weer vol met geïllustreerde voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van de auteurs. Fabels worden de wereld uit geholpen en ondernemers krijgen bruikbare en direct toepasbare tips over de bescherming en het gebruik van hun intellectueel eigendom in de online wereld. ‘Online’, het vijfde deel in de achtdelige serie IE in Bedrijf en het vervolg op de succesvolle en positief ontvangen eerdere delen ‘Handelsnamen en merken’, ‘Bescherming van ideeën’, ‘Vormgeving’ en ‘Reclame’, is speciaal geschreven voor ondernemers en bedrijven die graag willen weten hoe zij hun intellectueel kapitaal kunnen beschermen en optimaal gebruiken. Het zijn praktische handboeken, geschreven in begrijpelijke (niet-juridische) taal. Het staat weer vol met aansprekende voorbeelden (met illustraties) uit de dagelijkse praktijk. De auteurs, Marjolein Driessen (advocaat/partner bij Legaltree en IE-specialist) en Theo-Willem van Leeuwen (merkenjurist en eigenaar van merkenbureau Abcor), zijn er opnieuw in geslaagd juridische expertise te vertalen in direct bruikbare en toepasbare tips voor ondernemers die willen weten welke rol intellectuele eigendomsrechten spelen in de online wereld. Een hoofdstuk over het zeer actuele onderwerp privacy is geschreven door gastauteur Bieneke Braat, een expert op dit gebied en eveneens advocaat/partner bij Legaltree. In dit boek schrijven de auteurs over onderwerpen als: hoe claim je domeinnamen, wanneer heb je recht op een bepaalde (domein)naam, wanneer mag je het merk van een concurrent als AdWord gebruiken, welke regels gelden er bij het maken van online reclame door middel van verschillende soorten prijsvragen en acties en in hoeverre mag je materiaal dat online te vinden is gebruiken op bijvoorbeeld je eigen website, via social media of door het aanbrengen van een hyperlink? Er is een uitgebreid hoofdstuk gewijd aan ‘apps’: hoe zorg je voor een goede bescherming van een app en hoe zit het met de privacy? Natuurlijk wordt ingegaan op allerlei aspecten rondom social media, zoals: wat voor reviews zijn er toegestaan en in hoeverre mag je reclame maken via social media? En tot slot: hoe ga je als bedrijf om met online namaak en wie spreek je daarop aan? Kan dat ook een tussenpersoon zijn, zoals Marktplaats of eBay? Het boek staat, net als de andere delen van IE in Bedrijf, boordevol praktijkvoorbeelden, tips en fabels. IE in Bedrijf – Online is hierdoor onmisbaar voor zowel ondernemingen die hun intellectueel eigendom willen beschermen, als voor bedrijven en ondernemers die worden aangesproken op inbreuk. Merkenrecht, modellenrecht, auteursrecht, portretrecht, handelsnaamrecht, octrooirecht. Het intellectuele eigendomsrecht dat een grote rol speelt in de online wereld, omvat een verzameling wettelijke regelingen waar veel ondernemers niet meer uit komen. Het oerwoud lijkt vaak ondoorgrondelijk. Dit heldere handboek verschaft echter waar mogelijk duidelijkheid. “Het komt veel voor dat geen juridisch advies wordt ingewonnen of dat advies wordt gegeven door juristen die geen specialist zijn op dit gebied. Dat leidt regelmatig tot verkeerde adviezen en onnodige rechtszaken die veel energie, tijd en geld kosten. Dat willen we met deze serie boeken helpen voorkomen.”, aldus de auteurs. 1 De digitale revolutie 15 1.1 De veranderende wereld 17 1.2 Intellectuele eigendomsrechten in de online wereld 19 Voorbeeld Talens vs. De Talensshop 19 1.3 Andere belangrijke aandachtspunten 24 Creaties in opdracht 24 Social media – beleid 24 Brand manual 26 Domeinnamen – beleid 27 Online inbreuken – beleid 28 Fansites 30 2 Domeinnamen 33 2.1 Wat is een domeinnaam? 35 2.2 Hoe krijg je een domeinnaam? 35 2.3 Toplevels en nieuwe gTLD’s 36 2.4 Domeinnaam is al door een ander vastgelegd 38 a. UDRP-procedure 39 b. Procedure bij de rechtbank 41 2.5 Domeinnaamkaping 41 2.6 Registratie door de concurrent 43 2.7 Typefouten/typo squatting 44 2.8 Dealers 45 2.9 Gebruik van je eigen naam 50 2.10 Gebruik van generieke woorden 51 2.11 Kan je een beschrijvende domeinnaam verbieden? 53 2.12 Vrijheid van meningsuiting/protestsites 55 3 Gebruik merk van derden: AdWords 61 3.1 Gebruik van AdWords 63 Merkinbreuk? 63 4 Online reclame – kansspelen en prijsvragen 71 4.1 Promotionele kansspelen 73 4.2 De Gedragscode Promotionele Kansspelen 74 4.3 Prijsvragen en andere winacties 77 4.4 Spam 80 5 Online gebruik, overname van en verwijzingen naar beschermd materiaal van anderen 83 5.1 Refererend merkgebruik door wederverkopers 85 5.2 Hergebruik van online te vinden beelden en teksten 88 5.3 Uitzonderingen op de hoofdregel: ‘hergebruik mag alleen met toestemming’ – van citeren tot hyperlinken 96 5.3.1 Uitzondering: gebruik via social media 96 5.3.2 Uitzondering: citeren van (beeld)materiaal/foto’s 100 Voorwaarde 1 – citeren uit rechtmatig openbaar gemaakt werk 101 Voorwaarde 2 – redelijkerwijs geoorloofd en gerechtvaardigd 101 Voorwaarden 3 en 4 – persoonlijkheidsrechten en bronvermelding 105 5.3.3 Uitzondering: overname uit de pers (‘persexceptie’) 106 5.3.4 Uitzondering: hyperlinken en embedden 108 6 Apps 119 6.1 Apps – de betekenis en onderdelen 121 6.2 Bescherming van software (de broncode) 122 Octrooirecht 123 Auteursrecht 123 6.3 Bescherming van de GUI (graphical user interface) 127 Auteursrecht 128 Modellenrecht 131 6.4 Privacy 134 6.4.1 Welke wetten zijn van belang? 134 6.4.2 Wat houden de privacyregels in? 135 Waarvoor moet je toestemming vragen? 135 Zonder toestemming gegevens gebruiken 137 Kinderen die de app gebruiken 138 Privacyverklaring 138 Dataportabiliteit 139 Afspraken met leveranciers 139 Wat is het risico als je je niet houdt aan deze wetgeving? 140 7 Social Media 143 7.1 Posts op social media 145 7.2 Een eigen mening, waarschuwen, klagen of laster? 146 7.3 Fake reviews, likes 151 7.4 Reclame via social media 157 7.5 De Reclamecode Social Media 158 8 Online namaak 169 8.1 Wie spreek je aan? 171 8.2 Online aanbod via tussenpersonen – Notice and Take Down-procedure 173 8.3 Is de online tussenpersoon zelf aansprakelijk? 174 8.4 Afgifte contactgegevens 178 8.5 Stappenplan bij online namaak 181 Over de auteurs Marjolein Driessen 182 Theo-Willem van Leeuwen 183 Nawoord 188