Waarom plegen mensen geweld en hoe rechtvaardigen zij dit? 'Religie, identiteit en conflict' onderzoekt deze complexe vraag vanuit een vernieuwend perspectief: geweld komt vaak voort uit een moreel oordeel dat is verbonden met (religieuze) gemeenschappen waar daders zich mee identificeren. Deze gemeenschappen worden door de geweldplegers vaak gezien als kwetsbaar en bedreigd, waardoor zij zich genoodzaakt voelen tot actie en hun geweld als rechtvaardig zien. 'Religie, identiteit en conflict' introduceert recente theorieën over geweld vanuit diverse disciplines en biedt aan de hand van korte, prikkelende casestudy’s inzicht in de manieren waarop geweldplegers hun acties legitimeren. Waar veel literatuur geweld, en specifiek religieus geweld, benadert als ontsporing of het gevolg van agressieve overtuigingen, laat dit boek een veel genuanceerder beeld zien. Het is een must-read voor iedereen die dieper wil graven in de onderliggende mechanismen van geweld en zich afvraagt waarom mensen overgaan tot het plegen ervan. ‘Lucien van Liere laat aan de hand van een duizelingwekkende reeks gevallen uit verleden en heden overtuigend zien hoe we met religie verbonden geweld kunnen begrijpen zonder telkens in oppervlakkige standpunten en aloude stereotypen te vervallen.’ - Birgit Meyer, hoogleraar religiewetenschap aan de Universiteit Utrecht Proloog 9 1. De geschiedenis en actualiteit van religieus geweld 15 Hoe religie verdween in het Westen 15 Religie, revolutie en onderdrukking in Egypte 17 De Afghaanse Oorlog en de opkomst van het internationaal jihadisme 20 Een Iraanse revolutie in 1979 22 De opkomst van de Moral Majority in de Verenigde Staten 25 De roerige jaren tachtig en negentig 29 9/11 en wat erna kwam 33 De vreemde terugkeer van religie 34 Academische strubbelingen met religie 38 De doos van Pandora 40 Kosmische oorlogen? 41 Terreur, terrorisme en de terrorist 45 Europa ontwricht 46 Terreur interpreteren 47 Islamitische Staat 50 Nieuwe evangelicals bestormen het Capitool 52 De Russische patriarch en de gay pride 57 Afsluiting 62 2. De dynamiek en structuur van geweld 65 Geweld en identiteit 65 Wolven of burgers? 68 Autoriteit en verantwoordelijkheid 75 De dynamiek van geweld 79 Morele vakanties 83 Lachen om geweld 87 Frontlinies: geweld, mannen en seks 90 De asymmetrie van dader en slachtoffer 92 Stereotyperingen 94 Casus: De ‘Amerikaan’ van Abu Musab al-Zarqawi 97 Vage daders 100 Afsluiting 103 3. Geweld, zingeving en het heilige 105 Religies als sociale netwerken 105 Trajecten van het heilige 106 Rituelen, symbolen en solidariteit 112 Het heilige en speciale dingen 116 De sociale zenuwbanen van het heilige 122 Religieuze identiteit 127 Casus: Een vergeten massamoord in West-Bosnië 129 Gevulde totems 134 Verbeelde gemeenschappen 136 Gevaarlijke liefde 140 Casus: De moord op Jacques Hamel 145 De betekenis van de dood 149 Traumadrama’s 151 Casus: De Sjoa van historische gruweldaad naar culturele karak- teristiek 154 Casus: Waarom de massamoord in Nanking vergeten werd 156 Casus: Heldhaftige daders en perverse slachtoffers in Indonesië 159 Interpretatie: Daders en slachtoffers tussen herinneren en vergeten 162 Collectieve herinnering en politieke actualiteit 164 Het ruige leven van religieuze verhalen 166 Herinnering en stereotypering 174 Hot places 178 Casus: Mariaverschijningen in Herzegovina 180 Gekozen trauma’s 183 Moreel geweld 186 Roddel en geruchten 192 Dehumanisering en de monstertheorie 194 De goddelijke wet en de doodstraf 198 Afsluiting 202 4. Overtuigde daders en de morele rechtvaardiging van geweld 205 Geweldplegers en hun netwerken 205 Al Qaida en de dode kinderen 211 De schreeuwende foto’s van Imam Samudra 216 Geen plaats voor Mohammed Merah 218 Lijden als marketingstrategie 220 De bevroren ethiek van ‘Benjamin’ 224 Het manifest van Brenton Tarrant 227 De kracht van verontwaardiging 230 Oorlogspropaganda 232 Geweld en gender 235 Kinderen als slachtoffers: woede en vergelding 241 Interpretatie en afsluiting 246 5. De transformerende kracht van framing 253 Taal, beeld en netwerk 253 Religie en framing 255 Casus: De arbeiders, de kruisvaarders en de martelaren 259 Afsluiting 272 Epiloog 275 Dankwoord 283 Noten 285 Bibliografie 303 Register 321