De roman Les Misérables van Victor Hugo (1802-1885) behoort tot de grootste klassiekers van de wereldliteratuur. Hugo schreef zijn monumentale, sociaal bewogen roman, die in 1862 verscheen, naar eigen zeggen ‘voor alle volkeren’. Mede door de talrijke theater-, musical- en filmbewerkingen is het verhaal van de dwangarbeider Jean Valjean, het weesmeisje Cosette, de straatjongen Gavroche en de vele andere personages inderdaad mondiaal cultureel erfgoed geworden. De roman getuigt van een grote betrokkenheid bij het lot van de minstbedeelden in de maatschappij en is onder veel meer een aanklacht tegen een genadeloze justitie die voor de levensomstandigheden van de miserabelen geen oog heeft. Maar ook andere maatschappelijke klassen worden in Hugo’s meeslepende relaas over individu en maatschappij betrokken. Van het zowel boven- als ondergrondse leven van het negentiende-eeuwse Parijs geeft de roman een onvergetelijk portret. De gebeurtenissen spelen in de decennia na de Franse Revolutie, maar nu de verschillen tussen arm en rijk overal weer groter worden blijkt dat deze grootse roman over de sociale verdoemenis opnieuw actueel is. Les Misérables was lange tijd alleen in sterk verkorte uitgaven in het Nederlands te lezen, die geen recht deden aan dit imposante literaire bouwwerk. Dat laatste geldt ook voor de vele filmische en theatrale bewerkingen, want Hugo’s verhaal is zoveel rijker en verrijkender. De miserabelen is een volledige vertaling van deze immense roman en de eerste uitgave die door middel van een uitgebreide annotatie de lezer inzicht biedt in de historische context van de gebeurtenissen in het boek. Deze week kwam ik er eindelijk achter hoe gelaagd en interessant het échte Les Misérables is. Niet dat ik Hugo’s roman in het Frans las, daar ben ik nog altijd te lui voor. En het hoeft ook niet meer want er is nu een complete Nederlandse vertaling verschenen, gemaakt door Tatjana Daan en uitgegeven door Papieren Tijger. 08-09-2022 Wilma de Rek De Volkskrant LES MISÉRABLES Voor het eerst is er een volledige Nederlandse vertaling van Victor Hugo’s meesterwerk. Ondermeer door de talloze lange uitweidingen blijkt het een nog bijzonderder boek te zijn dan je altijd al dacht. Het hele drama van de negentiende eeuw is erin vervat. 20-01-2023 Arnold Heumakers NRC Deze eerste integrale Nederlandse vertaling doet in alle opzichten eer aan deze magistrale roman van Hugo. Tatjana Daan heeft vijf jaar aan de vertaling ervan gewerkt. Het resultaat: een 1376 pagina’s tellend boek. Een monnikenwerk, niet enkel omwille van de omvang van Hugo’s oorspronkelijke roman, maar vooral omdat zij de virtuoze en beeldrijke taal waarin de roman, bijna twee eeuwen geleden geschreven, in een eigentijds, vlot en fris Nederlands heeft omgezet. Geen eenvoudige opdracht! 30-03-2023 Paul Veevaete Historiek