Tweede herziene en vermeerderde druk; incl. Qr-code voor ontsluiting van het Het Fenomenologisch Archief Zuider-Amstel Husserl’s motto Zu den Sachen selbst vraagt om een evenwichtige denkgeest. De fenomenologische methode heeft vele sporen achtergelaten: in de filosofie van de geest, de relatie denken-taal-communicatie, pedagogiek en in de esthetica.1 Deze herkenning betekent dat leiderschap reflectie en distantie vereist, dat wijsheid voorbij kennis ligt, dat ruimte geven, echt luisteren en samenhangen ontdekken een bruikbare competentie is op fenomenologische basis. Verena Mayer schetst in deel 1 een diepgaand overzicht van Husserl’s denkbeelden. De bijlagen in deel 2 (toegevoegd aan de Nederlandse uitgave) schetsen een gevarieerd beeld van het praktische nut van de methode in verschillende situaties in allerlei vormen binnen de verschillende stromingen van het fenomenologische domein. Begeleidende artikelen en uitleg van onalledaagse begrippen verhelderen de methode. Duidelijk wordt dat veel van ons handelen eigenlijk al fenomenologisch te noemen is, ondanks een zekere afschrikwekkende werking van dat woord. Kernbegrip is aandachtig luisteren en aanschouwen zonder ballast. Het vooruitschuiven van een oordeel is het ‘filtrum’ van de fenomenologie: de oordeelsbehoefte verzwakt in de harmonie van de aangevoelde weerglans die op strenge wijze terugverwijst naar waar het werkelijk om draait. Ook als er uiteindelijk een beslissing wordt genomen. Geen hamerstuk louter aan de hand van abstracties. Administratieve ‘sorteermachines’ nemen ‘beslissingen’ en het streven om menselijke capaciteit beter te benutten, sneeuwde onder in een markt waar mensen en machines inwisselbaar zijn. Er is altijd meer over te zeggen en oplossen is samenwerken. Fenomenologische invalshoeken, al of niet onder dat predicaat, denken mee aan de aanpassingen die evident zijn om in een snel veranderende wereld te kunnen leven, desnoods te overleven. Zet je schrap. Het Fenomenologenlied klinkt pas op bladzijde 182. 2e herziene en uitgebreide druk In tijden van verwarring is de fenomenologische methode bij uitstek geschikt bij wat tegenwoordig veelvuldig 'reflecteren' wordt genoemd. Het betekent 'bij jezelf te rade gaan' zonder oordelen, interpreteren of vertalen. Het komt er nu op aan om eerst en vooral te willen begrijpen. Na zo'n reflectie is er ruimte om beslissingen te nemen. 1 Inleiding 2 Leven en werk 2.1 Jeugd en opleiding 2.2 Halle 2.3 Göttingen 2.4 Freiburg 2.5 Na het emeritaat 3 Wiskunde, logica en het psychologisme 3.1 De filosofie van de aritmetica 3.2 De Prolegomena tot de zuivere logica 3.3. Verdere ontwikkelingen 4 Fenomenologie en theorie van de kennis (Logische onderzoekingen deel 2) 4.1 Inleiding 4.2 Uitdrukking en betekenis 4.3 De ideale eenheid van de species 4.4 Fundering en deel-geheel-relaties 4.5 De idee van een zuivere grammatica 4.6 Intentionaliteit 4.7 Kennis en evidentie 5 De fenomenologische methode 5.1 De motivatie van de epoché 5.2 Fenomenologische reducties 5.3 De eidetische reductie 6 Subjectiviteit 6.1 Het ik bij Hume en Kant 6.2 Het zuivere ik van Ideen I 6.3 Het persoonlijke zuivere ik en de ziel 6.4 Andere personen 6.5 Motivatie en associatie 6.6 Zelfbewustzijn en tijdelijkheid 7 De idee van de constitutie 7.1 Overgangen 7.2 Noësis en noëma 7.3 De bewuste waarneming [...] 7.4 Statische en genetische fenomenologie 7.5 De opbouw van de wereld 7.6 Idealisme en realisme 8 Leefwereld 8.1 Het begrip leefwereld 8.2 Horizon 8.3 Leefwereld en [...] relativisme 8.4 Leefwereld en wetenschap 9 Ethiek en waardeleer 9.1 Ethiek in de fenomenologie 9.2 Emotionele en oordelende handelingen 9.3 De logica van de waarden 9.4 De ethische imperatief en de wil 10 Invloed 10.1 De fenomenologie 10.2 Husserl en Heidegger 10.3 Husserl in de Europese filosofie 10.4 Husserl en de Engels-Amerikaanse 10.5 Husserls invloed in de wetenschappen Aanhangsel 1 Tijdtabel 2 Bibliografie 3 Persoonsregister 4 Zaakregister BIJLAGEN 1 Redactionele eindnoten   2 Verklarende woordenlijst   3 Filosofie als strenge wetenschap   4 Wetenschap van het tussenrijk   5 De fenomenologie is een methode   6 Op het breukvlak van twee eeuwen   7 Marburg Filosofie, ethiek en compassie   8 Brief aan Rudolf Otto   9 Marburg am Lahn   10 Richard Rorty Wetenschap en metafoor   11 Peter Sloterdijk De macht over het leven   12 Husserl als voorloper in de filosofie   13 Henri Bergson Invoelend denken   14 Synthese of compromis   15 Fenomenologie als filosofie van het jodendom   16 Religiefenomenologie   17 Fenomenologische religiepsychologie   18 Fenomenologische psychologie   19 James’ object of thought en Husserl’s noëma   20 Karl Jaspers Verantwoordelijk door dik en dun   21 Levinas Het is volstrekt persoonlijk   22 Max Scheler Fenomenologische mystiek   23 D. Denys Fenomenologische psychiatrie   24 R. Morgan Fenomenologische pedagogiek   25 H. Rümke/G. vd Leeuw De onrust van de mens 26 H. van Breda De fenomenologische methode   27 Fenomenologische lit.studie en -hermeneutiek 28 Ontwikkeling van de begrippen 'subject & object', 'subjectcentrisme' en 'substantie' 29 Husserliana (GW) Briefwechsel (BW)    Nederlandse (secundaire) literatuur Naamregister    Zaakregister Colofon