'De Hondenstrontvreter' is het verhaal van de jongen Ferry die in de roerige jaren vijftig en zestig opgroeit in Heerlen. Het wordt verteld als een persoonlijke geschiedenis. Als Ferry een jaar of acht is, ontdekt hij dat zijn schaduw tot leven komt. Een schaduw met niet alleen een stem. Het wordt een identiteit, een vals brein dat uitgroeit tot een plaaggeest, die de ontwikkeling van de opgroeiende Ferry ernstig ontwricht. In de hondenstrontvreter wordt de tijd en de tijdgeest in de Mijnstreek, die juist in die periode aan zoveel verandering onderhevig was, met veel humor en zelfrelativering beschreven. Een verhaal over een getormenteerde Heerlense jongen, zonder dat - zoals gebruikelijk - op de achtergrond de mijnlamp gloeit en zachtjes romantische gl?ck-aufmuziek klinkt. D?t is voor de literatuur uit de Zuid-Limburgse Mijnstreek een verademing. Fr? Videler (1946) begaat, zoals bekende Limburgse reclamemannen als Pierre Bogaers eerder deden, heel bekwaam het literaire pad. Zijn schrijfstijl en verteltrant zijn doordacht direct. De korte hoofdstukken houden de 21e-eeuwse zap-lezer in het verhaal en nodigen steeds weer uit om aan het volgende te beginnen. Is het een psychologische roman over een geesteszieke jongen, of is dat thema alleen maar een kapstok om een autobiografie over zijn jeugd aan op te hangen? Is de afloop van het verhaal een metafoor voor het einde van de jeugdperiode of beschrijft Videler daarmee juist veelomvattender zijn eigen actuele situatie? Het boek blijft na lezing nog lang nasudderen, wekt vragen op, het meesterteken voor een schrijver. Het dragende thema is de worsteling van de verteller met zijn schaduw. Van kind tot adolescent bestrijden zij elkaar. De verteller, noch diens omgeving weet daarmee in de jaren vijftig raad. Deze geestesziekte wordt in DSM-IV (diagnostisch handboek voor geestesziekten) niet beschreven, maar is in de psychiatrische literatuur bekend; er wordt een verband gelegd met depressiviteit of schizofrenie. In de tijd waarin het verhaal is gesitueerd, de jaren zestig van de vorige eeuw, was deze aandoening nog niet beschreven en wist de omgeving daar geen raad mee. Dat is ook tegelijk het andere gezicht van de vertelling: een jeugd in de jaren vijftig in Heerlen, toen welvarend. Ferry Dielaars, zoon van een Heerlense politieman, groeit op tegen de achtergrond van de florerende mijnindustrie, omgeven door de ouderlijke kleinburgerlijke idealen over de juiste wijk, de juiste school en de gehoorzaamheid aan gezag en kerk en bang "voor wat de mensen van ons denken". Voor zijn generatie-/streekgenoten schildert Videler met losse trefzekere streken een warm en herkenbaar decor, maar vermijdt kundig de valkuil van nostalgie. Hierdoor kunnen niet-Heerlenaren en jongere generaties met deze context geen enkele moeite hebben. Het verhaal is rijk gelardeerd met beeldspraak over essenti?le tegenstellingen: goed en kwaad, leven en dood, ouderliefde-ouderhaat, zin en zinloosheid, erkenning-miskenning, moed-lafheid. Juist dit maakt lezing van het boek uiterst aantrekkelijk, zeker in het besef dat de auteur door ziekte uitermate moeizaam schrijven kan. Eigenlijk is het een verslag van extreme wilskracht en een gevecht tegen het onvermijdelijke. Thema, schrijfstijl en inhoud maken dat dit uiterst lezenswaardige boek zondermeer een plaats op de boekenplank thuis verdient, niet in de winkel of webshop. Han Groen (juni 2012) De Heerlense jurist en literator Han Groen recenseert al geruime tijd boeken en media voor o.a. NBD-Biblion. 29-10-2012 Han Groen Han Groen Het psychologische gevecht van een aan een vorm van schizofrenie lijdende jongen uit Heerlen tegen de schaduw die hem wil beheersen. Hoewel het onderwerp van deze roman (ik-verhaal) in eerste instantie wat gezocht lijkt, weet de auteur er een boeiend geheel van te maken waarin de strijd tussen de jongen en zijn ziekte zich ontwikkelt. Daarnaast schetst dit debuut ook een interessant beeld van de sfeer in de oostelijke mijnstreek in de jaren zestig. Kleine druk, verzorgde uitgave. 14-05-2014 J.T.G. Maa NBD-Biblion