De auteur geeft in het boek een zo goed mogelijke reconstructie van de laatste grote reis van het turbinestoomschip Roebiah van de Stoomvaart Maatschappij Nederland. Deze reis duurde van 2 oktober 1965 tot dinsdag 18 januari 1966. In het boek worden de belevenissen verteld vanuit zijn herinneringen uit zijn civiele dienst functie en hij schetst daarmee een boeiend beeld van het leven aan boord van een vrachtschip zoals dat nu niet meer bestaat. Een voorbeeld van deze beleving is het constateren door een matroos van het verschil in ‘uitvoering’ van het kerstdiner voor de officieren aan boord en de overige bemanning en de wijze waarop deze matroos zijn gram probeerde te halen. De laatste grote reis van de Roebiah voerde onder meer naar een aantal havens in de Volksrepubliek China. Dat was voor de auteur een unieke kans om een kijkje te kunnen nemen in het arbeiders- en boerenparadijs van Mao Zedong aan de vooravond van de Grote Proletarische Culturele Revolutie. In 1965 was de Volksrepubliek nog geen reisbestemming voor westerse toeristen. Ook deze walbezoeken worden uitgebreid beschreven naast aanloophavens als Napels, Port Swettenham, Singapore, Hongkong, Bangkok, Djibouti en Barcelona. Recensie uit De Noordvaarder, het orgaan van Abel Tasman, Vereniging van oud-leerlingen van de zeevaartscholen van Delfzijl en Groningen. Zaterdag 4 december Twee dagen na het vertrek uit Hsinkang ging de Roebiah in zwaar bewolkt en regenachtig weer voor anker op de Yangzi Jiang. De op dit punt bijna tien mijl brede en meer dan zesduizend kilometer lange waterweg ontsprong in het hoogland van Tibet en mondde zeventien mijl ten noorden van Shanghai als een brede trechter uit in de Gele Zee. De rivier die honderden mijlen landinwaarts nog bevaarbaar was voor zeeschepen, maakte de metropool en marinebasis tot de toegangspoort en distributiecentrum van een omvangrijke handelsmarkt. Na toestemming voor het bevaren van Chinese wateren hadden de autoriteiten de exacte koers opgegeven die moest worden gevolgd. Het echolood, de radarinstallatie, kijkers, sextanten en andere navigatiesystemen mochten niet worden gebruikt. Een gewapende wacht op de brug was druk in de weer om dat nauwgezet te controleren. Heel toepasselijk had Oldenhave een winterse maaltijd met spruitjes en speklap op het menu gezet. Als toetje was er appel of banaan. Na deze in de maag staande smulpartij stroopte ik de mouwen op voor een afwas waar eer aan te behalen viel. Ik zette de Novak-transistorradio aan en stemde af op de BBC General Overseas Service. Er was een uitzending aan de gang waarin actuele gebeurtenissen in de wereld door correspondenten werden toegelicht. Een paar uur na het zetten van zijn handtekening onder een handelsverdrag met de Sovjet-Unie had vice-premier Erich Apel zelfmoord gepleegd. De Oost-Duitse partijbons zou tot zijn wanhoopsdaad zijn gekomen uit weerzin tegen de eis van het Kremlin dat de handel met de Sovjet-Unie gehandhaafd moest worden ten koste van veel lucratievere contracten met het vrije Westen. In apartheidsrepubliek Zuid-Afrika riep de regering blanke gezinnen op om er een kind bij te nemen. In Zuid-Vietnam hadden regeringstroepen zware verliezen bij de rubberplantage van Saigon geleden. Tegen de Amerikaanse Vietnampolitiek werd in veel Europese steden gedemonstreerd. Uit de Verenigde Staten kwam nieuws over het Gemini-project. De astronauten Borman en Lovell waren gelanceerd voor een veertiendaagse reis met de Gemini-7. Na een rendez-vous met de Gemini-6, de eerste koppeling met bemande ruimteschepen, zouden de op zee gelande capsules door de USS Wasp worden geborgen. De climax van dit ruimtevaartjaar zou rechtstreeks via de kunstmaan Early Bird en het vliegkampschip in de Verenigde Staten en Europa op de televisie worden uitgezonden. Het nieuwsprogramma liep ten einde en werd gevolgd door `Lulu s back in town van jazzvocalist Mel Thormé, bijgenaamd de `fluwelen mist . Ik kende het nummer van de Phonobar waar de uitbaters Otto en Cor het draaiden als teken dat het de hoogste tijd was voor een laatste rondje. Mee- neuriënd zette ik koffie en thee voor de wacht, en nam daarna een uitgebreide douche en waste mijn haar met shampoo die ik op een markt in Napels had gekocht. Nu nog even naar `barkeeper Korenaar voor een paar flesjes Oranjeboom-bier en ik had de rest van de avond om te lezen. Bij het doorgeefluik liet Bensdorp zich bijschenken. Hij dronk een motor met zijspan, een synoniem voor jenever met bier. Toen ik naast hem ging staan rook ik een sterke zweetlucht. `Hé Red. Wat zijn tien miljoen communisten op de bodem van de oceaan? Meewarig keek ik naar de snuiter die me kennelijk een nieuwe bijnaam had toebedacht als verwijzing naar de kleur van mijn haar. Bensdorp staarde me verwachtingsvol aan. `Weet je het al, Brilmans, of is-ie te lastig voor je? Achter me op de bank zat Ezendam met een lepe grijns een piraatje te draaien. Hij likte het trechtervormige ding dicht, viste een Imco-benzineaansteker uit zijn broekzak en zette de omgeving in een stankwalm van Javaanse Jongens. `Geen flauw idee. Maar ik weet zeker dat je staat te popelen om me dat uit te leggen. `Een goed begin. De matrozen barstten in lachen uit. `Dat is een goeie, beaamde ik. `Jammer dat we nog op de Yangzi Jiang voor anker liggen. Anders hadden Mao s luistervinken in Shanghai er ook dubbel om kunnen liggen. Nu we tussen haakjes toch op de komische toer zijn, heb ik er ook een voor jullie. Wat betekent Yu stin ki pu? Ik hoorde Korenaar rommelen met flessen. Vanuit de machinekamer klonk sonoor gezoem en via de geopende deur van de eetzaal drongen vage stemmen tot me door, maar de vrolijke kwanten bij de bar zwegen in alle talen. `Dat zeggen ze tegen een Chinees die wel eens onder de douche mag. `Je ken het leuk brengen Brilmans, zei Ezendam. Hij stond op en vermorzelde de peuk onder de dikke ribzool van een ingevette werkschoen. `Ik zal zo aan dek eens effe kijke of die spleetogen dat geintje ook kenne pruime. `Ja, viel Bensdorp hem enthousiast bij. `Dan laat ik zo n pindachinees een diepduik over de muur maken. Tien miljoen plus een. Een goed begin is het halve werk, zeg ik maar zo. `Neem je tijd te baat. Te vroeg is beter dan te laat, zoals de hoer zei tegen een klant die niet klaar kon komen. Ezendam zette de lege bierfles met een klap op de balie van de bar, haalde een kam door zijn vetkuif en zette een mottige vechtpet op. `Te laat te laat zei Winnetou. Het zaad is reeds naar binnen toe. Bensdorp gooide de rest van de borrel achterover en trok een paar werkhandschoenen tussen een geblokt houthakkersoverhemd en een als koppel gebruikte broeksriem vandaan. `De stakkers vervelen zich te pletter en staan zo wat op springen, zei Korenaar, terwijl het duo waar Toon Hermans nog wat van kon opsteken de gang doorkloste richting achterdek. `Hoogtijd dat Snip en Sniep weer eens plat gaan om stoom af te blazen. `Je krijgt er een brok van in je keel. Ik stak een Pall Mall op en maakte nog een praatje met de bediende die me vergeefs probeerde over te halen tot een partijtje bamzaaien. Schimmel dook op in de gang met een multomap onder zijn arm geklemd. Korenaar opende de deur van de bar, waarna de hofmeester zonder omhaal met het inventariseren van de drankvoorraad begon. (fragment uit 'Reis naar een verdwenen wereld'.