‘Vergeten verzetsheld’ uit de Tweede Wereldoorlog, Jules baron Brantsen van Rhederoord was 20 jaar lang in volstrekte anonimiteit, chef van de Nederlandse spionagedienst: de Kondschapsdienst. Controleerde en faciliteerde de Nederlandse Kondschapsdienst Margreet Zelle, Mata-Hari als spion in de Eerste Wereldoorlog? De Circusbaron gaat over Jacob Carel Julius 'Jules' baron Brantsen (1877-1944) die een wonderlijke levensloop heeft gehad. Geboren als telg van een bekende Gelderse regentenfamilie was hij voorbestemd om zijn vader als landjonker en bestuurder op te volgen. Hij besloot echter zijn eigen weg te gaan. Het boek volgt hem als Nederlandse rallypionier, circusdirecteur, zakenman in het Parijs van de 'beau monde' van voor de Eerste Wereldoorlog, geheim agent tijdens de Eerste Wereldoorlog, chef van de Nederlandse spionagedienst tussen de Eerste- en Tweede Wereldoorlog en als verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk onder meer in DutchParis en de Zwitserse Weg. Hij komt uiteindelijk tragisch aan zijn einde in kamp Buchenwald eind 1944. Omdat Margreet Zelle (Mata-Hari) diverse malen zijn pad heeft gekruist, hij al tijdens de Eerste Wereldoorlog voor de Nederlandse spionagedienst werkte en de Nederlandse Inlichtingendienst samenwerkte met de Fransen, is ook haar 'spionagecarrière' onder de loep genomen. Dit levert verrassende conclusies op. ‘Vergeten verzetsheld’ uit de Tweede Wereldoorlog, Jules baron Brantsen van Rhederoord was 20 jaar lang in volstrekte anonimiteit, chef van de Nederlandse spionagedienst: de Kondschapsdienst. Controleerde en faciliteerde de Nederlandse Kondschapsdienst Margreet Zelle, Mata-Hari als spion in de Eerste Wereldoorlog? Na vier jaar onderzoek in archieven en digitale databases, de ‘Big data’, in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland en Amerika is het boek: De Circusbaron, geschreven door Frans van Elk, verschenen. In het eerste deel: Jules baron Brantsen van Rhederoord, wordt het leven van Jacob Carel Julius (Jules) baron Brantsen van Rhederoord (1877-1944) beschreven: zijn jeugd op Wielbergen in Angerlo, zijn studententijd in Utrecht, zijn fascinatie voor auto’s en het circus. Hij gaf circusvoorstellingen in De Steeg en trok als circusdirecteur Jules Durandsen, met zijn ‘Grand Cirque Hollandais’ door Europa. Een adellijke telg uit een roemrijk Gelders regentengeslacht die na zijn studie zijn vader niet wilde opvolgen. Vanaf de Eerste Wereldoorlog tot ongeveer 1935 was hij chef van de Nederlandse spionagedienst, de Kondschapsdienst. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog was hij de verbindingsman tussen de Franse en de Nederlandse inlichtingendiensten en bleef na de Duitse inval in Frankrijk op zijn post in Parijs. Hij maakte deel uit van diverse verzetsorganisaties waaronder de ‘Zwitserse Weg’ van dominee Visser ’t Hooft en ‘DutchParis’ van Jean Weidner. Door verraad werd hij op 23 maart 1944 in Parijs opgepakt en overleed op 9 december 1944 in kamp Buchenwald. Eind 1902 en in 1903 logeerde Margaretha Zelle, de latere Mata-Hari, in het Rhedense ‘Hotel De Roskam’ en in ‘Hotel De Engel’ in de Steeg. Jules Brantsen trainde, naast het hotel in De Steeg, dagelijks zijn paarden. Eind 1904 toen Jules drie maanden lang succesvol optrad met zijn circus in Parijs, was ook Margreet Zelle in Parijs en vond werk bij circus Molier als paardrijdster en danseres. In het Parijs van de ‘beau monde’ rond 1910, hadden de zakenman Jules Brantsen en de dan inmiddels beroemde danseres Mata-Hari, een overlappend netwerk van kennissen in Frankrijk. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog maakten de ‘spionnenchef’ in spé, Jules Brantsen en de ‘aankomend spionne’ Mata-Hari deel uit van de Haagse ‘incrowd’. Toeval? Er is altijd beweerd dat het ‘neutrale Nederland’ niets met haar activiteiten als spion te maken heeft gehad. Terecht? In het 2de deel van het boek, Het geheim van Mata-Hari, is de ‘spionagecarrière’ van Mata-Hari onder de loep genomen tot en met haar veroordeling en executie door de Fransen wegens spionage voor de Duitsers. Inhoudsopgave Deel I Jules baron Brantsen van Rhederoord 1. Inleiding 11 2. Het gezin waarin Jules opgroeide 17 3. De jeugd en de passies 25 4. De circusdirecteur 51 5. De zakenman 65 6. De geheim agent 81 7. Chef Kondschapsdienst 115 8. De verzetsheld 139 Deel II Het geheim van Mata-Hari 1. Inleiding 169 2. Een nieuwe carrière 179 3. De eerste reis 197 4. De wissel 201 5. De tweede reis 211 6. Het Engelse avontuur 231 7. List en verraad 251 8. De telegrammen van ‘Kalle’ 269 9. ‘Rien ne va plus’ 283 10. Rood verliest 295 11. De balans opgemaakt 319 12. Opmerkelijk 339 Epiloog 345 Bijlagen 1. Gebruikte bronnen 1.1. Afbeeldingen 351 1.2. Bibliografie 352 1.3. Archieven 361 1.4. Databases en websites 365 2. Summary 371 3. Register van personen 377