Het Ai van Columbus combineert filosofische beschouwingen over de impact van kunstmatige intelligentie met inzichtelijke modellen en praktische toepassingen voor onderwijs, overheid en bedrijfsleven. Het Ai van Columbus combineert filosofische beschouwingen over de impact van kunstmatige intelligentie met inzichtelijke modellen en praktische toepassingen voor onderwijs, overheid en bedrijfsleven. Kunstmatige intelligentie, en met name generatieve Ai, raakt ons allemaal. De impact van Ai op ons leven en werken zal net zo disruptief zijn als de uitvinding van het wiel, de landbouw, de stoommachine, de elektrificatie, de computer en het internet. Met het grote verschil dat de Ai-revolutie veel sneller is dan alle hiervoor genoemde historische transities. Wie wil aanhaken moet razendsnel begrijpen wat Ai is en welke implicaties dat heeft: Hoe werken generatieve taalmodellen? Welke filosofische en ethische dilemma's komen hierbij kijken? Welke nieuwe vaardigheden zijn nodig in een wereld waar AI steeds meer taken overneemt? Wat betekent dit voor de overheid, het bedrijfsleven en het onderwijs? In Het Ai van Columbus geeft Hans Hoornstra – in begrijpelijke taal en met een unieke filosofische benadering – antwoorden op deze kwesties met veel voorbeelden uit diverse sectoren. Hoornstra gebruikt zijn brede ervaring met digitale transformatie in binnen- en buitenland om complexe technologie begrijpelijk te maken. Zo helpt hij de lezer in te zien dat Ai niet alleen technologie is, maar ook onze relatie met de fysieke werkelijkheid verandert. Met casuïstiek uit het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid, laat Hoornstra ook zien hoe organisaties Ai kunnen benutten om innovatie te stimuleren, en hoe we moeten omgaan met de ethische vragen die deze technologie oproept. Het Ai van Columbus is hét standaardwerk voor leren en ontwikkelen met kunstmatige intelligentie. Voorwoord 11 Prof. dr. Eric Postma 11 Voorwoord 13 Prof. dr. Harold Bekkering 13 De wijsheid van Ai 15 Drs. Govert Derix 15 Samen in een Sojoez 17 Inleiding 17 DEEL I - DE FILOSOOF 1. In den beginne was het woord 20 Inleiding 20 Pratende vissen? 22 In den beginne was… een droom 24 Mentale ruimte gaat vooraf aan taal 25 Dromen: de bakermat van de bewuste mentale ruimte 27 Symbolisch denken en tijd 28 Van woord naar wolk 29 Samenvatting 30 2. Ziende blind 32 Inleiding 32 Blind en toch zien 34 Maar hoe werkt dat dan bij taal? 37 Neurale Netwerken 39 De geschiedenis van kunstmatige intelligentie 47 On demand kennis 51 Data: niet echt ons ding 54 Construeren 54 Deconstrueren en reconstrueren 56 Hallucineren 57 Samenvatting 58 3. Het Ai van Columbus 62 Ceci n’est pas une pipe 62 Grotallegorie revisited 85 Historisch overzicht van Semantische Ruimten 88 Kennisparadox 89 Samenvatting 90 4. Me, myself en het Ei van Columbus 91 Ai en bewustzijn 91 Kip en Ai 96 Bewustzijn 98 Samenvatting 130 DEEL II - DE BEELDHOUWER 5. Historisch model vaardigheden 132 Datakolonialisme 132 Het historisch model van vaardigheden 144 De Cirkel van Transformatie 148 Samenvatting 160 6. Het Columbusmodel 161 De aanleiding 161 Discussienota en het eerste model Kennisnet | SLO 161 De elf vaardigheden van Kennisnet | SLO 162 De dictatuur van de democratie 163 DigComp van de Europese Unie 169 Conceptkerndoelen digitale geletterdheid SLO 171 Het Columbusmodel 175 Kerndoelen Digitale Geletterdheid en het Columbusmodel 292 Samenvatting 302 7. Welke zee bevaar jij? 305 Eieren breken bij IKEA 305 Het UTAUT-model 309 Bateson & Dilts 313 Model van de Vier Zeeën 317 Samenvatting 347 DEEL III – DE PAKTIJK 8. Aruba 350 Eerste kennismaking 350 Een ongezond prijskaartje 351 Culturele verschillen 352 Hiërarchie in onderwijs 356 Oriëntatie op Nederland 358 Imiteren of innoveren? 360 Gecontextualiseerd historisch model van vaardigheden Aruba 363 Dare to Dream 367 Onderwijs op Aruba van A naar Anders 369 Reflectie op Columbus 378 Digital exploration model 382 9. Aan de slag 383 Cake bakken in het zwembad 383 Casus OmgevingsChat 386 Ladenkast 4i model 390 Laten we ons geheugen niet vergeten 393 Das Problem des sofort Zuhandenseins 396 Handig: PromptBlock 402 Handig: Ai Ethiek Checklist 414 10. Me TOO 418 Ontstaan van de Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs 418 Ambassadeurschap 421 Plofkiponderwijs 423 Jouw kind is een algoritme 426 Motivatie 429 Geen Plusklas maar een klusklas 435 Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs 438 11. Dankwoord 499