Duitsland in de jaren dertig. Het land zindert van verandering. Herbert Kalmann, zoon van een Joodse handelsfamilie uit Sachsen, groeit op terwijl het nationaalsocialisme langzaam maar genadeloos de samenleving in zijn greep krijgt. Ook Ursula Borchardt, dochter van de destijds gerenommeerde schrijver Georg Hermann, ervaart deze verontrustende ontwikkelingen. Wanneer de nazi’s aan de macht komen, zoeken beide families hun toevlucht in Nederland. Maar na de Duitse inval in 1940 wordt het duidelijk dat het ook in Nederland niet meer veilig is. In deze op ware gebeurtenissen gebaseerde roman beschrijft Menno Kalmann hoe de Tweede Wereldoorlog mensen verbindt en uiteendrijft. Een sleutelrol is weggelegd voor de jonge Michael, wiens lot grenst aan het onwaarschijnlijke. Herbert, zijn vader, door de oorlog gescheiden van zijn zoon en ex-vrouw, zet alles op alles om hen uit nazi-handen te redden. Dat Michael en zijn moeder het overleven, is te danken aan een reeks van bizarre en aangrijpende voorvallen. Menno Kalmann — schrijver, theatermaker, muzikant en Zwitsers staatsburger—verweeft persoonlijke geschiedenis en dramatische wendingen tot een indringend verhaal over hoop, verlies en volharding. Een diep ontroerend, beeldend geschreven boek. Ademloos heb ik het verhaal over deze door de nazi’s uiteengedreven familie gelezen. - Ronny Naftaniel Dit is een boek dat je ademloos leest. Is het waargebeurd? Soms is de werkelijkheid nog verbijsterender dan de meest fantasievolle fictie. Dit boek is geen fictie, maar de rauwe waarheid. Soms ga je huilen, soms lach je verbijsterd over een nooit gedachte ontknoping. Aanbevolen dus — maar dat spreekt haast vanzelf! - Andries Knevel Ze konden het niet allemaal, de weinige overlevenden, de ziel van het leven doorgeven aan hun kinderen en kleinkinderen na al het leed van verloren familie en vrienden. Herbert Joachim Kalmann kon het: sterven met een glimlach. Zijn glimlach staat symbool voor de Joodse drang naar leven en is daarom zo ontroerend mooi. - Frits Barend Als het zo is dat een mens tweemaal sterft — eerst bij zijn dood, een tweede keer als hij door iedereen vergeten is — dan is daarmee de betekenis van dit boek aangetoond. Kalmann doet met De Ruil een beklemmende oproep tegen vergeten. - Anton de Goede