Dit boek onthult hoe ’s-Hertogenbosch eeuwenlang gevormd werd door kolonialisme en slavernij, en blaast de ongelooflijke verhalen van Bosschenaren Filippina, Alexander en Constantia leven in. Filippina Fortuijn. Alexander van Geneve. Constantia van Bougies. Drie mensen die elkaar ongetwijfeld een keertje op straat zijn tegengekomen, ergens in de vroege jaren 1780. Alle drie woonden en werkten ze jarenlang in ’s-Hertogenbosch. Ze bezochten de wekelijkse markt, maakten praatjes met voorbijgangers en gingen op zondag naar de kerk. Net als hen leefden er vanaf de late zeventiende eeuw honderden anderen in de Brabantse stad, geboren in Suriname, Indonesië of een andere afgelegen plek in het uitgestrekte Nederlandse koloniale rijk. Om te begrijpen hoe zij in de stad terecht zijn gekomen, gaan we terug in de tijd. Stap voor stap ontrafelt dit boek hoe het kolonialisme de stedelijke bestuurders, bedrijven en gewone burgers uit ’s-Hertogenbosch verbond met de verste uithoeken van het Nederlandse rijk. Hoe slavernij niet slechts een verre werkelijkheid was, maar een onlosmakelijk onderdeel vormde van dit economische systeem. En hoe die slavernij, die zich afspeelde in Oost en West, gaandeweg ook zichtbaar werd in het straatbeeld van ’s-Hertogenbosch. Zo brengen we samen de vergeten verhalen van Filippina, Alexander en Constantia weer tot leven, en verweven we ze met de geschiedenis van de stad. Inhoudsopgave Lijst met afkortingen 1 Slavernij en ’s-Hertogenbosch – Een inleiding 2 Bedrijven en industrieën met koloniale banden 2.1 Een vergeten knooppunt – De doorvoerhaven van koloniale waren 2.2 Het witte goud uit de koloniën – Bossche suikerraffinaderijen en koffiebranderijen 2.3 “De nijverheid kunnen vermeerderen” – De Nederlandsche Handel-Maatschappij en de Bosch-Dordtse Scheepsrederij 3 Financieel gewin van stadsbestuurders 3.1 Vier broers, vier plantages – Johan Philip van Eys 3.2 Meer dan een erfgenaam – Arnout van Teylingen 3.3 Rentenieren in de stad – Daniël Baert Verspijck 4 Klimmen op de sociale ladder 4.1 Een Bosschenaar op Java – Rudolph Florentius van der Niepoort 4.2 Via Ambon naar het Bossche bestuur – Johan Abraham van der Voort 4.3 Van vader op zoon in Nederlands-Guyana – Laurens Storm van ’s Gravesande 5 Het leven van slaafgemaakten in Oost en West 5.1 De handen van Quassiba en Toktoe – De plantage ’t Graaflijk Slot in Berbice 5.2 Verbroken ketens – De slavenopstand van Berbice 5.3 Voorbij het stereotiep – Regina, Roesje en slavernij in Azië 6 Vergeten in de Bossche straten 6.1 Zwarte bedienden in de schaduw – Het familieportret Van der Does-Senguerdius (door Floris van Alebeek) 6.2 ‘Vrije mulat’ uit Suriname – Alexander van Geneve 6.3 ‘Sward mijsje’ uit Suriname – Filippina Fortuijn 7 Na de komma? – Het Bossche slavernijverleden in de toekomst Dankwoord Bijlagen 1: Bossche bestuurders met directe betrokkenheid bij slavernij 2: Stamboom van de familie Storm van ’s Gravesande 3: Transporten vanuit Berbice naar Amsterdam op naam van Bouwens & Van Hanswijk, 1778-1790 4: Veilinglijst van slaafgemaakten op de plantage ’t Graaflijk Slot in Berbice, 1784 Bibliografie Illustratieverantwoording Over de auteurs Index