We begrijpen niets van de politiek van de laatste decennia als we het vraagstuk van het klimaat niet centraal stellen, dat is de prikkelende hypothese van filosoof Bruno Latour. De klimaatkwestie behoort tot de kern van de geopolitiek en is rechtstreeks verbonden met ongelijkheid en onrechtvaardigheid. Dit blijkt uit de terugtrekking van de Verenigde Staten uit het Parijse klimaatakkoord, de toename van migratiestromen als gevolg van oorlogen en klimaatmutatie en de Brexit. Het is alsof een groot deel van de elites het ideaal van een gedeelde wereld heeft opgegeven. Om weerstand te bieden aan deze situatie moeten we een gemeenschappelijke oriëntatie vinden. Daarvoor is een kaart nodig met de posities van het nieuwe politieke landschap. Bruno Latour geeft een overtuigende aanzet tot het tekenen van zo’n kaart en besluit met een pleidooi voor het Europa waarin hij zou willen landen. Kunnen we politiek herdefiniëren als wat ons terugvoert naar de aarde? We moeten herontdekken, hoe we vormen van bescherming vinden, zonder te rekenen op de natiestaat, die alleen niet is opgewassen tegen klimaatmutaties. [...] Latours essay is [..] honderdtwintig bladzijden lang origineel en prikkelend. Het is opmerkelijk hoezeer hij trouw is gebleven aan zijn oorspronkelijke thema, de sociale en maatschappelijke dimensie van wetenschap. Maar wat klimaatonderzoek betreft, maakt hij een extra slag: de mens kan zich daar niet buiten het onderzoeksveld plaatsen. 16-11-2018 Nynke van Verschueren NRC Handelsblad Donald Trump is verhelderend. Voordat hij op het toneel verscheen, ­dachten we: als we samenkomen en ­praten, komen we er wel uit. Toen Amerika botweg uit het Klimaatakkoord stapte, werd duidelijk dat het zo niet meer werkt. Trump zegt: ‘Is jullie aarde in gevaar? Nou de onze niet’. Hij maakt duidelijk dat er geen­ ­gemeenschappelijke aarde meer ís. Populisten trekken zich terug op hun stukje aarde. Daar moeten we eerst een antwoord op vinden. 27-11-2018 Leonie Breebaart Trouw